Ο περονόσπορος αποτελεί μια από τις πιο καταστροφικές ασθένειες για την καλλιέργεια της πατάτας, φέρνοντας στην μνήμη τον ιστορικό «ιρλανδικό λιμό» του 19ο αιώνα. Οι οικονομικές απώλειες που προκαλεί στην ΕΕ ετησίως εκτιμώνται σε 900 εκατομμύρια ευρώ, ενισχύοντας την επείγουσα ανάγκη για δράση.
Η επιστροφή του περονόσπορου απειλεί ήδη την καλλιεργητική περίοδο του 2024 σε πολλές περιοχές της ΕΕ, προτού καν ολοκληρωθεί η φετινή σπορά. Το παθογόνο, Phytophthora infestans, μολύνει τόσο το φύλλωμα όσο και τους κονδύλους των φυτών, ενώ μπορεί να καταστρέψει ολόκληρη τη σοδειά μέσα σε μόλις μία ή δύο εβδομάδες. Ο μύκητας είναι εξαιρετικά προσαρμοστικός και τα πρόσφατα ευρήματα δείχνουν ότι ο περονόσπορος εξελίσσεται και αποκτά ολοένα και πιο πολύπλοκα φάσματα λοιμογόνου δράσης.
Αυτές οι ανησυχητικές εξελίξεις μειώνουν δραστικά την αποτελεσματικότητα των τρεχόντων εργαλείων ελέγχου, υπονομεύοντας δυνητικά τις μελλοντικές στρατηγικές Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παρασίτων (IPM). Αυτό αποτελεί σοβαρή απειλή για την ευρωπαϊκή παραγωγή πατάτας, την αλυσίδα εφοδιασμού και το θετικό εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πατατοβιομηχανία της ΕΕ προτείνει τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα μέτρα. Στο επίκεντρο των προτάσεών τους είναι η δημιουργία ενός φόρουμ διαλόγου μεταξύ των ενδιαφερομένων φορέων και η ενίσχυση των επικοινωνιακών στρατηγικών IPM. Μεσοπρόθεσμα, οι υπογράφοντες προτείνουν την ανάπτυξη μιας συντονισμένης προσέγγισης από τον τομέα της φυτοπροστασίας, τους κτηνοτρόφους, τους ερευνητές και τους ευρωπαίους αγρότες. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τον έλεγχο της εξάπλωσης της ασθένειας είναι η συνδυασμένη χρήση αποτελεσματικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων και ανθεκτικών ποικιλιών πατάτας με συνδυασμούς διαφορετικών γονιδίων ανθεκτικότητας καθώς και την προώθηση βέλτιστων πρακτικών γεωργικής διαχείρισης.
Πέραν αυτόν, το σχέδιο δράσης εστιάζει στην ανάγκη να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ σχετικά με τη σοβαρότητα του προβλήματος και την ανάγκη για άμεση δράση τους επόμενους μήνες.