Λίγες ημέρες πριν μπουν οι αγρότες στα κτήματα για να ξεκινήσουν τη συλλογή των προϊόντων, αρχής γενομένης από τα τέλη Ιουνίου, με την υπερπρώιμη ποικιλία «Romeo», οι αβεβαιότητες που συνθέτουν την… εξίσωση περισσεύουν κι η χρονιά μοιάζει με ένα τεράστιο ερωτηματικό.
Σε ένα ρευστό περιβάλλον, μόνη βεβαιότητα, ομολογημένη τόσο από τους παραγωγούς, όσο και από την πλευρά της μεταποίησης, αν και με αποκλίσεις στην εκτίμηση, είναι ότι παραγωγή φέτος θα είναι μειωμένη.
Το πόσο μεγάλη ή όχι, όμως, θα αποδειχθεί, εν τέλει, η απώλεια, είναι η μεταβλητή της εξίσωσης που για την ώρα δεν μπορεί να προσδιοριστεί, αλλά σίγουρα θα αποτελέσει τον καθοριστικό παράγοντα για το πού θα «καθίσει» η τιμή παραγωγού.
Αστάθμητοι παράγοντες όπως είναι τα παραμορφωμένα, ο καιρός μέχρι να ολοκληρωθεί η συγκομιδή ή ακόμη και η πιθανότητα ορισμένα συμπύρηνα να οδηγηθούν στην εσωτερική αγορά για να καταναλωθούν ως επιτραπέζια, είναι σφόδρα πιθανό να διαμορφώσουν νέα δεδομένα και να «πυροδοτήσουν» ένα ανοικτό παζάρι για πρόσβαση στην α’ ύλη.
Αυτό όμως θα φανεί αργότερα. Για την ώρα η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στα καφενεία -με δεδομένο ότι επίσημες ανακοινώσεις, κρίνοντας και από την πρακτική των περασμένων ετών, δεν αναμένονται πριν από τις αρχές Αυγούστου- θέλει τη μεταποιητική βιομηχανία να συσκέπτεται σε συχνή βάση, αλλά ταυτόχρονα να βγάζει μια ψύχραιμη στάση προς τα έξω, επιδιώκοντας να μη ξεφύγουν οι τιμές από τα 0,40 ευρώ το κιλό. Για να ενισχύσει τη θέση της, βάζει, μεταξύ άλλων, στο τραπέζι των επιχειρημάτων το θέμα των δασμών στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ (σ. σ. στις 9 Ιουλίου θα μάθουμε αν θα αλλάξει κάτι σε σχέση με το 27% που ισχύει σήμερα), αλλά και το ό,τι φέτος τα αποθέματα είναι κατά 2 εκατ. χαρτοκιβώτια περισσότερα από πέρυσι.
Με διαρροές σε ανεπίσημες συζητήσεις, επίσης, οι μεταποιητές λένε ότι κατά την εκτίμηση τους, με δεδομένα μέχρι την 20η Ιουνίου, η ηρτημένη παραγωγή είναι στους 290.000 – 300.000 τόνους, maximum, και παρά τη μείωση σχεδόν 25%, έναντι 401.000 τόνων πέρσι, δηλώνουν ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, καθώς οι ανάγκες τους καλύπτονται με αυτό το τονάζ, αρκεί να μην προκύψουν ανεπιθύμητες εξελίξεις εφεξής.
Η ανησυχία τους, πάντως, δεν κρύβεται, όταν η συζήτηση έρχεται στο τί θα γίνει με τον παράγοντα παραμορφωμένα. Το βέβαιο είναι πως οι προσβολές έχουν επεκταθεί φέτος και σε περιοχές που πέρσι ήταν τα κτήματά τους καθαρά, οπότε μέχρι να αρχίσει η συλλογή των καρπών, είναι γρίφος το πόσο εκτεταμένο θα είναι το πρόβλημα και πόσο μπορεί να μειώσει τον αξιοποιήσιμο όγκο της πρώτης ύλης.
Αγωνία, όμως, υπάρχει και για τον καιρό, καθώς -μέχρι την ώρα που γραφόταν το ρεπορτάζ- αεροπλάνα για την αντιχαλαζική προστασία δεν πετάνε στον ουρανό, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο ακόμη και για πρόσθετες ζημίες, το επόμενο διάστημα, από πιθανές χαλαζοπτώσεις.
Παρόμοιοι προβληματισμοί για τα παραμορφωμένα και την πιθανότητα ζημιών από το χαλάζι απασχολούν και τους παραγωγούς, με τη διαφορά όμως πως εκφράζουν άλλες εκτιμήσεις για το μέγεθος της παραγωγής.
Στην ευρύτερη περιοχή της Κουλούρας, στη Βέροια, για παράδειγμα, οι απώλειες μόνο από τον παγετό, αλλά και από εκριζώσεις κτημάτων, τα οποία κρίθηκαν μη βιώσιμα με τις τιμές των περασμένων ετών, όπως ανέφερε στην Agrenda ο Γιώργος Νεστορόπουλος, πρόεδρος του Α.Σ. Απόλλων, κυμαίνονται στο 30%-35%.
Έτσι, ενώ πέρυσι η οργάνωση -μαζί και με το κέντρο συγκέντρωσης στη Βεγόρα- διαχειρίστηκε σχεδόν 18.000 τόνους συμπύρηνο ροδάκινο, η εκτίμηση για φέτος είναι πως οι ποσότητες με το ζόρι θα φτάσουν τους 11.000 τόνους. «Ο μεγάλος αστάθμητος παράγοντας είναι το πόσο θα είναι τελικά η ζημιά από τα παραμορφωμένα. Το πρόβλημα φαίνεται ότι είναι μεγάλο. Ειδικά στην ποικιλία Andros, η οποία για τα μέλη μας αντιπροσωπεύει περίπου το 40% των εκτάσεων, υπάρχουν βάσιμοι φόβοι πως η προσβολή ίσως και να προσεγγίζει το 50% της ηρτημένης παραγωγής, ενώ ευαίσθητες είναι επίσης οι ποικιλίες Α37 και Α39, που σημαίνει ότι η βιομηχανία δεν θα έχει τα κιλά που θα χρειαστεί. Η Κατερίνα, από την άλλη, δείχνει να είναι σε καλύτερη μοίρα», είπε ο κ. Νεστορόπουλος, αλλά απέφυγε να ρισκάρει πρόβλεψη για την τιμή.
Μειωμένη παραγωγή κατά μέσο όρο στο 40%, βλέπει, φέτος για την περιοχή της Πέλλας και ο παραγωγός Χάρης Κοσμίδης, από το χωριό Μελίσσι, ο οποίος εκτιμά πως «τα καλά κτήματα φέτος δεν θα πιάσουν πάνω από 2 τόνους το στρέμμα. Ο παγετός έκανε μεγάλη ζημιά και δεν ξέρουμε τί έκταση θα έχει το πρόβλημα με τα παραμορφωμένα, που έχει επεκταθεί και σε άλλες περιοχές φέτος».
Ακόμη χειρότερη είναι η εικόνα που μας μετέφερε ο Γιάννης Λυσίτσας, πρόεδρος του Α.Σ. Παλαιού Μηλοτόπου στα Γιαννιτσά. «Η ζημιά είναι μεγάλη. Είναι ζήτημα αν έχει ένα 30%-40% η Κατερίνα και η Andros. Η κατάσταση είναι τραγική στην περιοχή μας», ανέφερε ο κ. Λυσίτσας για να προσθέσει πως «οι βιομηχανίες το παιχνίδι τους. Επικρατεί ησυχία για τις τιμές, αλλά φαίνεται πως ανησυχούν για τα παραμορφωμένα».
Για απώλειες στην παραγωγή της τάξης του 50%-60% από τον παγετό, κάνει λόγο και ο παραγωγός Νίκος Δημητριάδης από το Αρσένι Πέλλας, ενώ μένει να φανεί και η επίδραση των παραμορφωμένων. «Η χρονιά φέτος χάθηκε. Το έχουν καταλάβει και οι μεταποιητικές βιομηχανίες και δεν λένε τίποτε ακόμη για τιμές. Φταίμε βέβαια και εμείς οι παραγωγοί γιατί αν δεν συντονιστούμε όλοι μαζί και να ματώσουμε μια χρονιά, θα μας ματώνουν κάθε χρόνο εκείνοι», είπε ο κ. Δημητριάδης, ο οποίος δεν απέκλεισε ένα κομμάτι της παραγωγής συμπύρηνων να πουληθεί στην ελληνική αγορά ως επιτραπέζιο, με υψηλές τιμές, λόγω της αδυναμίας της φετινής σοδειάς επιτραπέζιων να καλύψει τις ανάγκες της ζήτησης.
Αγανακτισμένος δηλώνει και ο παραγωγός Γιώργος Καραγκιοζόπουλος από τη Μελίκη Ημαθίας. «Τα παραμορφωμένα είναι σε μεγάλη έκταση φέτος, με τις προσβολές να διαπιστώνονται σε διάφορες ποικιλίες όπως η Andros, η Α37, η Α39 και η Evert. Φαίνεται να τι γλιτώνει η Κατερίνα, η οποία απλώς δεν θα χρειαστεί αραίωμα», ανέφερε ο παραγωγός, αλλά ξέσπασε για όσα συμβαίνουν και εξέφρασε την ευχή του «να βγει ένα πρόγραμμα να τα ξεπατώσουμε όλα. Μας έπεισαν να πάρουμε φυτά και να φυτέψουμε για να μας παίρνουν την παραγωγή τζάμπα. Φέτος που θα γίνει παζάρι, θα έρχονται στον παραγωγό και θα του δίνουν στο χέρι τα χρήματα για να πάρουν ροδάκινα, δυστυχώς δεν έχει».
Πάει για τιμή το λίγο βιομηχανικό βερίκοκο
Περίεργη, εν τω μεταξύ, είναι η χρονιά για το βιομηχανικό βερίκοκο, το οποίο την τρέχουσα περίοδο είναι σε πλήρη εξέλιξη η συγκομιδή και η μεταποίησή του. Όπως πληροφορείται η Agrenda, οι μεγάλες ελλείψεις σε πρώτη ύλη έχουν οδηγήσει σε άνοδο των τιμών παραγωγού και ίσως να είναι προπομπός για το τί θα γίνει στο συμπύρηνο ροδάκινο.
Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί είναι το γεγονός πως το διαθέσιμο βιομηχανικό βερίκοκο στην Κεντρική Μακεδονία φτάνει μόλις στο 15%-20% μιας κανονικής χρονιάς, στην Πελοπόννησο είναι λίγο καλύτερη η εικόνα, με το αξιοποιήσιμο ποσοστό α’ ύλης να είναι στο 60% και μόνο η Χαλκιδική δεν έχει προβλήματα, αλλά στην περιοχή το βιομηχανικό είναι λίγο και ως εκ τούτου περιζήτητο.
Ως αποτέλεσμα, η τιμή στο Μπεμπέκο αυτή την περίοδο είναι στα 0,60 ευρώ το κιλό, χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί ένα επιπλέον ποσό στη συνέχεια, ενώ ειδικά για τη Χαλκιδική η τιμή παραγωγού είναι αρκετά πιο πάνω, καθώς η ποιότητα της τοπικής παραγωγής είναι τέτοια -χωρίς σημάδια από χαλάζια ή άλλα προβλήματα- που τους επιτρέπει να πωλούνται και ως επιτραπέζια. Οπότε για να δελεαστούν οι παραγωγοί, η βιομηχανία χρειάζεται να βάλει πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη.