Αναλυτικότερα, οι διακυμάνσεις στην απόδοση, οι αυξημένες ανάγκες άρδευσης, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η αυξημένη πίεση από ασθένειες έχουν οδηγήσει σε σημαντικά ρίσκα για την προμηθευτική αλυσίδα μπανάνας στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.
Βάσει της έκθεσης, και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού παρατηρείται υπερβολική εξάρτηση από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής για μπανάνες, γεγονός που πιθανότατα θα οδηγήσει σε αυξημένο ανταγωνισμό και σε υψηλότερα ρίσκα, εκτός αν όλοι οι «παίκτες» που δραστηριοποιούνται εντός της προμηθευτικής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένου των αγροτών, των εισαγωγέων και των μεταπωλητών προβούν άμεσα σε ενέργειες.
Φυσικά, παρότι οι μπανάνες είναι τα φρούτα που καταναλώνονται σε μεγαλύτερο βαθμό από οποιοδήποτε άλλο παγκοσμίως, τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και οι ΗΠΑ είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από τις εξαγωγές, κατά κύριο λόγο από τη Λατινική Αμερική, με τις μπανάνες από Εκουαδόρ, Κολομβία και Κόστα Ρίκα να αποτελούν το 73% του συνόλου των εισαγωγών της ΕΕ, ενώ αυτές με προέλευση από Γουατεμάλα, Εκουαδόρ και Κόστα Ρίκα αποτελούν το 76% αυτών των ΗΠΑ.
Κατά την ειδική σε θέματα κλίμακος και βιωσιμότητας της RaboResearch, Camila Bonilla-Cedrez δεν είναι βέβαιο ότι αυτή η επικεντρωμένη στρατηγική προμήθειας μπανάνες από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής θα μπορέσει να παραμείνει βιώσιμη, την ώρα που η κλιματική αλλαγή αυξάνει τα ρίσκα και οι τιμές της αγοράς ανεπαρκώς προσαρμόζονται στα αυξημένα κόστη και τους κινδύνους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι αποδόσεις σε χώρες όπως η Κολομβία και ο Παναμάς ήδη έχουν αρχίσει να επηρεάζονται, ενώ αυξάνεται και ο κίνδυνος εξάπλωσης ασθενειών στην περιοχή.
Ως γνωστόν, οι μπανάνες αποδίδουν καλύτερα σε τροπικές συνθήκες, με συγκεκριμένες ανάγκες σε νερό και θερμοκρασία. Εντούτοις, βάσει της έρευνας της Rabobank η κλιματική αλλαγή τροποποιεί αυτές τις παραμέτρους, επηρεάζοντας διαφορετικά τις αποδόσεις σε κάθε περιοχή, τόσο άμεσα έχοντας αντίκτυπο στο περιβάλλον όπου αναπτύσσονται, όσο και έμμεσα με επιδρομές ζιζανίων και ασθενειών. Περαιτέρω, οι μεταβολές στη θερμοκρασία και στα μοτίβα βροχοπτώσεων μπορεί να οδηγήσει στην καλλιέργεια μπανάνας σε νέες περιοχές, καθιστώντας παράλληλα τις συνθήκες στις σημερινές παραγωγικές χώρες μη βιώσιμες. Η αποτελεσματική διαχείριση των σοδειών μπορεί να μετριάσει κάπως τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής, όμως σε πολλές χώρες παραμένει σημαντικός.
Πτώση της παγκόσμιας συγκομιδής έως το 2050
Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλές χώρες-παραγωγοί μπανάνας έχουν δει τις αποδόσεις τους να αυξάνονται, ειδικά σε χώρες όπου η αυξημένη θερμοκρασία που έχει φέρει η κλιματική αλλαγή έχουν δημιουργήσει τις βέλτιστες συνθήκες για την καλλιέργεια μπανάνας. Σύμφωνα με τη μελέτη της Rabobank, όμως, κορυφαίες παραγωγοί όπως η Ινδία και η Βραζιλία, πολύ πιθανόν να δουν τις σοδειές τους να μειώνονται μέχρι και το 2050, λόγω της κλιματικής αλλαγής, ενώ το ίδιο ισχύει και για άλλες σημαντικές δυνάμεις, όπως η Κολομβία και η Κόστα Ρίκα. Αντιθέτως, οι αφρικανικές χώρες και το Εκουαδόρ, ίσως, επωφεληθούν από τη μεταβολή του κλίματος.
Η κλιματική αλλαγή, όμως, δεν αναμένεται να επηρεάσει τον κλάδο μόνο ποσοτικά, αλλά και ποιοτικά. Οι υψηλές θερμοκρασίες και οι εκτεταμένες περίοδοι βροχοπτώσεων, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά χαρακτηριστικά όπως το βάρος, το χρώμα και η σκληρότητα των φρούτων.
«Κλειδί» οι αποκέντρωση της προμηθευτικής αλυσίδας
Κατά τη νέα έρευνα της RaboResearch, οι ΗΠΑ και η ΕΕ ενδεχομένως θα αντιμετωπίσουν σημαντικά προβλήματα εκτός και αν λάβουν προληπτικά μέτρα. Χαρακτηριστικά σημειώνεται στην έκθεση πως «Ενώ Εκουαδόρ και Δομινικανή Δημοκρατία διατηρούν τη θέση τους στην αγορά, η εξάρτηση των ΗΠΑ και της ΕΕ από λίγους μόνο προμηθευτές αυξάνει τον ανταγωνισμό και τους κινδύνους, αφού αν παρατηρηθούν ελλείψεις σε άλλες αγορές, η ζήτηση για μπανάνες με προέλευση το Εκουαδόρ θα αυξηθεί σημαντικά, οδηγώντας πιθανότατα σε παραβιάσεις συμφωνιών και διαταραχές στην προμηθευτική αλυσίδα.
Η ανθεκτικότητα απαιτεί συνεργασία
Στην έρευνα αναφέρεται ακόμα ότι οι αλλαγές στις προμηθευτικές στρατηγικές θα πρέπει να εμπεριέχουν κοινές επενδύσεις σε «έξυπνες» φιλικές προς το κλίμα πρακτικές προκειμένου να διασφαλιστεί μια δυναμική και βιώσιμη βιομηχανία μπανάνες. Για την υποστήριξη αυτών των επενδύσεων, είναι αναγκαίες οι υψηλότερες τιμές, αφού αυτή τη στιγμή τα περιθώρια για τους αγρότες είναι ανεπαρκή για θωράκιση από την κλιματική αλλαγή, χωρίς τη συνδρομή των κυβερνήσεων και άλλων σημαντικών φορέων.
Πληροφορίες από Fruitnet
