Όπως, δεν θα πρέπει να αγνοηθεί, όπως σχολιάζει σε ανάλυση του και ο έµπειρος σύµβουλος του Συνδέσµου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής-∆ιακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυµών -Incofruit Ηellas, Γιώργος Πολυχρονάκης, η έλλειψη υδάτινων πόρων, η απουσία εργατικών χεριών, αλλά και η αύξηση του κόστους παραγωγής που καθιστούν τα εγχώρια προϊόντα µη ανταγωνιστικά έναντι των φθηνών εισαγοµένων από τρίτες χώρες. Κατά τον ίδιο, «η «γάγραινα» του ελληνικού εξαγωγικού εµπορίου είναι η δραστηριοποίηση Ελλήνων, Βαλκάνιων, Ιταλών κ.α. εµπόρων που διακινούν ατυποποίητα, χωρίς ταυτότητα (κατευθείαν από τον αγρό) προϊόντα, µε συνέπεια να µην καρπούται η χώρα τη µετασυλλεκτική αξία τους και να πλήττεται η φήµη και η ποιότητα τους στις διεθνείς αγορές. Οι σχετικοί έλεγχοι για την τήρηση των κοινοτικών και εθνικών προδιαγραφών εµπορίας είναι ελλιπείς (εκτιµάται ότι τα εξαχθέντα φορτία το 2024 ανέρχονται σε 320.000 εκ των οποίων 65.000 προς τρίτες χώρες και τα εκδοθέντα πιστοποιητικά ελέγχου για τρίτες χώρες σε 45.000 µε τα αντίστοιχα φυτουγειονοµικά να είναι περισσότερα παρά το ότι δεν είναι υποχρεωτικά)».
Σύµφωνα µε την ανάλυση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ από τον Incofruit Ηellas οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών το 2024 αυξήθηκαν κατά 8,2% σε αξία σε σύγκριση µε το 2023, µε βάση τα επίσηµα στοιχεία από τον Ιανουάριο έως τον Νοέµβριο και των προσωρινών για τον ∆εκέµβριο. Ο όγκος αυξήθηκε επίσης, γύρω στο 1,7% ξεπερνώντας τους 1,78 εκατ. τόνους.
Η Γερµανία πρώτη σε αξία για τις ελληνικές εξαγωγές
Αναφορικά µε τις χώρες εξαγωγής των ελληνικών οπωρολαχανικών στην Ε.Ε, η Ρουµανία καταλαµβάνει την πρώτη θέση µε 296,59 χιλ. τόνους έναντι αξίας 222,252 εκατ. ευρώ µε µεσοσταθµική τιµή ανά µονάδα 0,75 ευρώ/κιλό. Η Βουλγαρία διατήρησε επίσης τη θέση της ως η δεύτερη αγορά µε 248,2 χιλ τόνους αξίας 132,215 εκατ. ευρώ µε µεσοσταθµική τιµή 0,53 ευρώ/κιλό (ατυποποίητων, υποτιµολογηµένων; ποιοτικά υποβαθµισµένων; κ.α µε τις διαµορφούµενες συνθήκες ελευθέρων συνόρων το φαινόµενο να µεγεθύνεται).
Οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών στη Γερµανία αυξήθηκαν σε όγκο σε 161,27 χιλ. τόνους, τρίτη αγορά στην ΕΕ ως προς τον όγκο, και σε πρώτη σε αξία, φθάνοντας τα 249,04 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, µε µ.ο τιµής 1,54 ευρώ το κιλό. Ακολουθούν Πολωνία, Ιταλία, Ισπανία µε 142,43, 79,93, 45,45 χιλ. τόνους και 143,59, 118,98, 62,97 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Οι εξαγωγές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν 22% του συνόλου και ανέρχονται στους 342,7 χιλ. τόνους και 377,96 εκατ. ευρώ, σύµφωνα µε στοιχεία ενδεκαµήνου ΕΛΣΤΑΤ.
Πρώτος προµηθευτής η Αίγυπτος
Οι εισαγωγές θα διατηρήσουν την υψηλή ανάπτυξη των τελευταίων ετών και βάσει επισήµων στοιχείων ΕΛΣΤΑΤ ενδεκαµήνου2024 και προσωρινών και αυξήθηκαν κατά 6,2% κατ όγκο σε σύγκριση µε το 2023 , φτάνοντας συνολικά τους 866 χιλ. τόνους, αυξάνοντας την αξία τους υπερδιπλάσια, 13,2%, φτάνοντας τα 805 εκατ. ευρώ. Η αξία των ελληνικών εισαγωγών νωπών φρούτων και λαχανικών από τρίτες χώρες διαµορφώθηκε, από τον Ιανουάριο έως τον Νοέµβριο του 2024, σε 321,6 εκατ. ευρώ, το 43,8% του συνόλου και όσα εισήχθησαν από την ΕΕ ανήλθαν σε 433,3 εκατ. ευρώ, 56,2 % του συνόλου. Η Αίγυπτος είναι ο πρώτος προµηθευτής στην εθνική αγορά, µε 80,91 εκατ. ευρώ, ενώ ακολουθεί η Τουρκία µε 53,7 εκατ.
Οι διαταραχές αγοράς θέλουν µέτρα
Για την αντιµετώπιση των διαταραχών στις αγορές, ο Incofruit Hellas, προτείνει, µεταξύ άλλων, κατοπτρικές ρήτρες στις εµπορικές συµφωνίες µε τρίτες χώρες, ώστε να ισχύουν τα ίδια ρυθµιστικά πρότυπα µε τα εγχώρια προϊόντα της χώρας εισαγωγής της ΕΕ. Επίσης προτείνει, µεταξύ άλλων, µείωση της γραφειοκρατία, διευκόλυνση για την προσαρµογή στης κλιµατική αλλαγή και ενίσχυση της έρευνας, χάραξη ζωνών καλλιέργειας κατ’ είδος.
