του Λεωνίδα Λιάμη
Με συνολική στεγασµένη επιφάνεια 40 στρέµµατα είναι το µεγαλύτερο θερµοκήπιο µε βερίκοκα στην Ευρώπη. Απλό και ελαφρύ στη δοµή του, ώστε να µην προκαλούνται ανεπανόρθωτες ζηµίες, µα και συνάµα µια «state of the art» κατασκευή, ως προς την τεχνολογία που ενσωµατώνει στη λειτουργία του και µε φιλοπεριβαλλοντικό προσανατολισµό.
Με ανεµιστήρες, αναδιπλούµενες θερµοκουρτίνες σκίασης, πλευρικά σηµεία που ανοιγοκλείνουν, για φυσικό αερισµό, αλλά και θέρµανση, από έναν «θηριώδη» λέβητα, που αποδίδει 4 εκατ. θερµίδες, ώστε να µην αφήνεται τίποτε στην τύχη, ως προς το κλίµα στο εσωτερικό του.
Όλα αυτά αυτόµατα και ελεγχόµενα από έναν κεντρικό υπολογιστή, στο control room, ενώ υπάρχει, ταυτόχρονα και σύστηµα νεφελοψεκασµού, µηχανοποίηση της καλλιέργειας και υποδοµή συλλογής βρόχινου νερού µε δυνατότητα 600 κυβικών µέτρων την ώρα, σε τέσσερις δεξαµενές για να περιορίζεται και το περιβαλλοντικό του αποτύπωµα. Και όµως αυτή η κατασκευή, που βρίσκεται στον οικισµό Ζωγράφου στη Χαλκιδική και θα δώσει τη δυνατότητα στο ελληνικό βερίκοκο να βγαίνει στην ευρωπαϊκή αγορά νωρίτερα από όλους τους ανταγωνιστές του, για την ελληνική γραφειοκρατία, κρίθηκε πως δεν δικαιούται να στηριχθεί οικονοµικά, αν κι όµοιό του δεν υπάρχει πουθενά αλλού!
Με µια απόφαση που αµφισβητείται πλήρως από τους ανθρώπους που εµπλέκονται µε την καινοτόµα επένδυση και παρά την ένσταση που έχει υποβληθεί, συνοδευόµενη από σχετική επιχειρηµατολογία, οι αρµόδιες υπηρεσίες και ο γενικός γραµµατέας του ΥπΑΑΤ, άναψαν «κόκκινο» στη χορήγηση της αιτούµενης επιχορήγησης, σκορπώντας απογοήτευση.
Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα µε τη σειρά. Όταν το 2022 συστάθηκε η ΙΚΕ «Fruit Fields Ε.Ε.», από έναν παραγωγό της περιοχής σε συνεργασία µε γνωστό του επιχειρηµατία, µε σκοπό να κατασκευάσει ένα σύγχρονο θερµοκήπιο καλλιέργειας βερίκοκου, συµπτωµατικά προκηρύχθηκε και το πρόγραµµα «Εκσυγχρονισµός του πρωτογενούς τοµέα», µέσω του Ταµείου Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας.
Η δράση είχε συνολικό προϋπολογισµό 98,1 εκατ. ευρώ και κρίθηκε πως «κουµπώνει» πλήρως µε την προωθούµενη επένδυση, καθώς, αν µη τι άλλο, η ανάπτυξή της προάγει τον εκσυγχρονισµό της γεωργίας. Επειδή, όµως, το µέγεθος του θερµοκηπίου είναι τέτοιο που θα ξέφευγε από τα κριτήρια που έθετε η προκήρυξη, αποφασίστηκε να υποβληθεί φάκελος για τα 20,5 στρέµµατα, από τα συνολικά 40 στρέµµατα της υποδοµής. Η επένδυση προσδιορίστηκε στα 1,45 εκατ. ευρώ και η επιχορήγηση που διεκδικήθηκε ήταν 725.000 ευρώ. Η συνέχεια όµως δεν ήταν η αναµενόµενη. Ξεκίνησε µια αλληλογραφία, µετ΄ εµποδίων, που θύµιζε «σπασµένο τηλέφωνο» µε παρατηρήσεις και εξηγήσεις εκατέρωθεν, η οποία -εν ολίγοις- κατέληξε σε απορριπτική απόφαση από την αρµόδια επιτροπή αξιολόγησης του αιτήµατος «λόγω µη τήρησης προϋποθέσεων που ορίζονται στην πρόσκληση και των κριτηρίων επιλεξιµότητας».
«Κόψανε τον νεφελοψεκαστήρα ως µη καινοτόµο εξοπλισµό, αλλά το κυριότερο µεµπτό που εντόπισαν είναι ότι δεν υπάρχει ανεξάρτητο πρώτο σηµείο πώλησης. Ο χώρος δηλαδή που θα τοποθετηθούν ο ζυγός και οι γραµµές ταξινόµησης και τυποποίησης, αλλά και τα ψυγεία για την αποθήκευση των φρούτων πριν πάρουν το δρόµο για τις αγορές. Τους εξηγήσαµε, ωστόσο, ότι σε όλες τις τεχνικές εκθέσεις και στην οικονοµοτεχνική µελέτη τονίζεται πως το πρώτο σηµείο πώλησης προβλέπεται, είναι εφαπτόµενο του θερµοκηπίου και µε τσιµεντένια βάση για να είναι απολύτως διακριτό. Απλώς επειδή ο κατασκευαστής έκανε ενιαία προσφορά, ο χώρος δεν εµφανίζεται ξεχωριστά και αυτό θεωρήθηκε αρκετό για να µας κόψουν», διευκρινίζει στην Agrenda ο Χρήστος Ρώσσιος, επικεφαλής του µελετητικού γραφείου «Αειφόρος Ανάπτυξη», που «έτρεξε» το φάκελο. Προσθέτει, µάλιστα, πως η γνώµη που µορφώθηκε στο επίπεδο της επιτροπής αξιολόγησης βασίστηκε αποκλειστικά στα έγγραφα, χωρίς να πατήσει το πόδι του στο σηµείο της επένδυσης πραγµατογνώµονας ώστε να έχει ίδια αντίληψη.
Ακολούθησε ένσταση εκ µέρους της ΙΚΕ Fruit Fields EE, για αναίρεση της απόφασης, που υποβλήθηκε τον Οκτώβριο του 2024 και µε την οποία δόθηκαν, σύµφωνα µε τον κ. Ρώσσιο, οι απαραίτητες εξηγήσεις, αλλά και πάλι χωρίς αποτέλεσµα. «Θα έπρεπε να µας απαντήσουν σε 40 ηµέρες από τη στιγµή που καταθέσαµε την ένσταση, αλλά µέχρι σήµερα, πάνω από 7 µήνες µετά, δεν έχουµε πάρει κάτι επίσηµο. Με διαρροές έχουµε ενηµερωθεί πως το αίτηµα απορρίφθηκε και πως η απόφαση καθαρογράφεται πριν πάει για τελική υπογραφή στο γενικό γραµµατέας Αγροτικής Πολιτικής και ∆ιεθνών Σχέσεων του ΥπΑΑΤ» είπε.
Με βάση την τροπή που έχουν πάρει τα πράγµατα στην υπόθεση ο κ. Ρώσσιος δεν αποκλείει τίποτε. «Το πρόγραµµα στο οποίο υποβλήθηκε ο φάκελος έδινε προτεραιότητα σε όποιον καταθέσει αίτηµα νωρίτερα. Η πλατφόρµα άνοιξε στις 12 και µόλις πέντε λεπτά µετά, σαν να ήταν έτοιµα από πριν, είχαν ανέβει στο σύστηµα 152 αιτήµατα, µε συνέπεια ο φάκελος της Fruit Fields να λάβει αριθµό πρωτοκόλλου 153. Από την άλλη, επειδή τα χρήµατα της δηµόσιας δαπάνης ενδεχοµένως να µην έφταναν να καλύψουν τη ζήτηση και κάποιοι έπρεπε να ικανοποιηθούν, το µάρµαρο το πλήρωσαν όσοι δεν έχουν πλάτες µε επιρροή. Αυτή είναι η ερµηνεία που δίνω εγώ, γιατί ο φάκελος δεν έχει κανένα λάθος, ανεξάρτητα του τί ισχυρίζονται στην επιτροπή», λέει ο κ. Ρώσσιος, αφήνοντας αιχµές για την απόρριψη της Fruit Fields.
Με αποφασιστικότητα για την επένδυση
Οι ιθύνοντες της Fruit Fields, πάντως, παρά την πικρία και τη βαθιά απογοήτευση που πήραν από την κατάφωρη, όπως λένε, αδικία, που υπέστη το αίτηµά τους, έχουν προχωρήσει µπροστά, καθώς πιστεύουν σε αυτό που κάνουν και είναι αποφασισµένοι να το ολοκληρώσουν. Η επένδυση υλοποιείται κανονικά, µε κεφάλαια του σχήµατος και ήδη έχει ξεπεράσει τα 3,5 εκατ. ευρώ, για την αγορά του χωραφιού, την κατασκευή του θερµοκηπίου, την εγκατάσταση της φυτείας, και πλέον αποµένει η διαµόρφωση του πρώτου σηµείου πώλησης, µε την τοποθέτηση του εξοπλισµού για τη ζύγιση, τη διαλογή, τη συσκευασία και την αποθήκευση – ψύξη των βερίκοκων.
Τα δέντρα, ισπανικής ποικιλίας Cebas Red, τοποθετηµένα σε παλµέτα µε σύστηµα διαµόρφωσης UFO, διανύουν το δεύτερο έτος της ζωής τους και από το 2026 εκτιµάται πως θα αποδώσουν το 70% – 80% της παραγωγικής δυναµικότητάς τους, η οποία σε πλήρη ανάπτυξη, µε το πλέον συντηρητικό σενάριο, αναµένεται να ξεπερνά τους 3 τόνους ανά στρέµµα και υπό προϋποθέσεις να φτάνει ακόµη και τους 4 τόνους. Το πλάνο, είναι να ξεκινά η συγκοµιδή αρχές Απριλίου, φέρνοντας τα ελληνικά βερίκοκα στις ευρωπαϊκές, αλλά και την εγχώρια αγορά, έως και δύο εβδοµάδες νωρίτερα από όλους τους ανταγωνιστές του, µε ό,τι αυτό θα συνεπάγεται για τις εµπορικές τιµές που θα εξασφαλίζει.
Επέκταση σε θερµοκηπιακή φράουλα και ακτινίδιο
Εκτός από τα θερµοκηπιακά βερίκοκα, η Fruit Fields διαθέτει, στην ίδια περιοχή, ακόµη 150 στρέµµατα µε διάφορες ποικιλίες του φρούτου, τις οποίες ξεκινά, µε ίδια κεφάλαια, να σκεπάζει µε αντιχαλαζικά δίχτυα για να είναι προστατευµένη η παραγωγή από τα καιρικά φαινόµενα. Επίσης ετοιµάζεται προς το τέλος του χρόνου να φυτέψει άλλα 100 στρέµµατα µε βερίκοκα, ώστε να µπορεί να τροφοδοτεί τις αγορές για αρκετούς µήνες στη διάρκεια του έτους.
Σε πλήρη ανάπτυξη το πλάνο προβλέπει επέκταση σε θερµοκηπιακή φράουλα και ακτινίδιο ώστε να ανοίξει η «βεντάλια» των προσφερόµενων προϊόντων, αλλά και να δουλεύουν οι εγκαταστάσεις της επιχείρησης 11 µήνες το χρόνο, για να πετύχουν κάποια στιγµή και την απόσβεσή τους. Όσον αφορά τη φράουλα, έχει αποκτηθεί ένα χωράφι απέναντι από το θερµοκήπιο µε τα βερίκοκα, στο οποίο θα πάρει σειρά να ανεγερθεί ένα θερµοκήπιο υδροπονικής καλλιέργειας, το οποίο θα ξεκινούσε σύντοµα να κατασκευάζεται αν είχε ληφθεί η επιδότηση από το πρόγραµµα, αλλά πλέον θα πάει λίγο πιο πίσω.
Επιπλέον περί το 2027-28 και αφού πατήσουν καλά στα πόδια τους οι επενδύσεις που προηγούνται, εκτιµάται ότι θα µπορεί µπει σε τροχιά υλοποίησης και το σχέδιο για είσοδο της Fruit Fields στην καλλιέργεια του ακτινιδίου, για το οποίο έχουν αγοραστεί χωράφια µε συνολική επιφάνεια 120 στρεµµάτων. Όπως εξηγήθηκε στην Agrenda πρόκειται για χαµηλού ρίσκου επιλογές, καθώς τόσο για τη φράουλα, όσο και για το ακτινίδιο, η ζήτηση είναι µεγάλη από τις αγορές του εξωτερικού, µε αποτέλεσµα να δίδουν τη δυνατότητα διασποράς του επιχειρηµατικού κινδύνου και εν πολλοίς δυνητικά πολλαπλών πηγών άντλησης εσόδων.
