Χάθηκε ο λογαριασμός φέτος στα ραντίσματα, περονόσπορος, ωίδιο και τώρα καύσωνας, πιέζουν καλλιέργειες
Απώλειες στην παραγωγή και εκτίναξη του κόστους φυτοπροστασίας, καταγράφουν οι αµπελοκαλλιεργητές στο μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής Επικράτειας, οι οποίοι έχουν χάσει το µέτρηµα στα µπες – βγες, για ψεκασµούς στα αµπέλια, στη «µάχη» που δίνουν για τον περιορισµό µυκητολογικών ασθενειών.
Ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, περονόσπορος στην αρχή κι ωίδιο στη συνέχεια, βάζουν πολύ δύσκολα φέτος στους παραγωγούς, οι οποίοι έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους πλέον στον καύσωνα, ώστε να απαλλαγούν από τους δύο επικίνδυνους µύκητες, που δεν µπορούν να επιβιώσουν σε υψηλές θερµοκρασίες.
Σε πολλές περιοχές, ωστόσο, η ζηµία που έχει γίνει στα αµπέλια είναι µη αναστρέψιµη. «Είναι τελειωµένη ιστορία. Πάνω από το 70% στα 1.800 στρέµµατα επιτραπέζιων σταφυλιών, που καλλιεργούµε στην Κρύα Βρύση Πέλλας έχει καταστραφεί από τον περονόσπορο, τόσο ώστε κάποιοι παράτησαν τα κτήµατα, ενώ στο άλλο 30% οι αγρότες προσπαθούν να γιατροπορέψουν το νεκρό, γιατί µιλάµε για προϊόν που αν δεν είναι άριστο οπτικά, ο καταναλωτής δεν το αγοράζει» ανέφερε στην Agrenda ο πρόεδρος του τοπικού «Α.Σ. Αιγές», Σάκης Κούσης.
Ο έµπειρος παραγωγός σηµείωσε, ακόµη, πως συνεπεία της προσβολής το κόστος φυτοπροστασίας υπερδιπλασιάστηκε, λόγω του µεγαλύτερου αριθµού επεµβάσεων και µε διασυστηµατικά σκευάσµατα, αυξάνοντας συνολικά το κόστος παραγωγής πολύ πάνω των 450 ευρώ το στρέµµα, φέρνοντας στο προσκήνιο την ανάγκη στήριξης των αµπελουργών.
Προβληµατική είναι η εικόνα των αµπελιών και στο Κιλκίς. «Ραντίζουµε για µυκητολογικά, πλέον, κάθε τρεις ηµέρες, αντί για κάθε δέκα, µε την ελπίδα να σώσουµε έστω τη µισή παραγωγή µας», δηλώνει ο Γιώργος Παπαδόπουλος, αµπελουργός και πρόεδρος της οµάδας παραγωγών «Μακεδονικοί Αµπελώνες», η οποία καλλιεργεί περί τα 600 στρέµµατα µε επιτραπέζια σταφύλια, συµπληρώνοντας πως «η πηγή του κακού είναι η αυξηµένη υγρασία, ευελπιστούµε να βοηθήσει ο καύσωνας».
Απώλεια στο 35% της παραγωγής
Αρκετές ζηµίες από τους µύκητες έχουν προκληθεί ήδη στον αµπελώνα της Γουµένισσας, όπως µας είπε ο επικεφαλής της οµάδας παραγωγών της περιοχής, Αντώνης Ρήτος. «Επειδή κάναµε αυτοψία στα αµπέλια των µελών της οµάδας, υπολογίζουµε πως το 35% της προσδοκώµενης παραγωγής έχει χαθεί ολοσχερώς. Σε κάποιες περιοχές ο συνδυασµός υγρασίας κι υψηλών θερµοκρασιών απέβη καταστροφικός, ό,τι και αν έκαναν οι αµπελουργοί», ανέφερε ο συνοµιλητής µας, σηµειώνοντας ότι «πέρυσι τέτοια εποχή είχαµε κάνει 7 ραντίσµατα και φέτος ήδη είµαστε στα 12, καθώς µπαίνουµε να ψεκάσουµε ανά έξι ηµέρες και µε πιο ακριβά σκευάσµατα που έχουν ανεβάσει κατά 150% το κοστολόγιο φυτοπροστασίας. Και το κακό είναι πως ίσως να έχουµε και συνέχεια».
Παρόµοια εικόνα περιγράφει και ο Νίκος Μουρατίδης, πρόεδρος της οµάδας παραγωγός «Σύµβολο» από το Ελαιοχώρι Καβάλας. «Τρέχουµε τώρα µε το ωίδιο, ενώ νωρίτερα είχαµε τον περονόσπορο, ο οποίος σε κάποιες περιοχές άφησε προβλήµατα κι εκτιµάται ότι ένα περίπου 15% της παραγωγής χάθηκε», µας είπε ο παραγωγός, συµπληρώνοντας πως «σε αρκετές περιπτώσεις, λόγω και της αύξησης κατά 20% – 30% στις τιµές των σκευασµάτων, οι αµπελουργοί δεν είχαν την οικονοµική δυνατότητα να κάνουν όλες τις φυτοπροστατευτικές επεµβάσεις, καθώς τα τελευταία τέσσερα χρόνια είναι πολύ δύσκολα για το σταφύλι και έτσι δηµιουργείται ένας φαύλος κύκλος».
Την έξαρση των µυκητολογικών ασθενειών σε αµπέλια στην περιοχή επιβεβαιώνει και ο γεωπόνος Γιώργος Παπαναστασίου από την Καριανη Καβάλας. «Υπάρχει εξάπλωση του µολύσµατος, αλλά στο στάδιο που είναι η ανάπτυξης των τσαµπιών δεν µπορούµε να προσδιορίσουµε το µέγεθος της ζηµιάς στο σταφύλι» και προσθέτει πως ακόµη µεγαλύτερο είναι το πρόβληµα στα οινοποιήσιµα σταφύλια, δεδοµένου ότι πολλά τοπικά οινοποιεία καλλιεργούν βιολογικούς αµπελώνες, µε συνέπεια η καταπολέµηση µυκητολογικών ασθενειών µε βιολογικά σκευάσµατα να µην είναι εξίσου αποτελεσµατική µε τα χηµικά.
Για εντατική εφαρµογή προγραµµάτων φυτοπροστασίας εκ µέρους των παραγωγών, κάνει λόγο και ο Γιώργος Τσελέπης γεωπόνος από το χωριό Ορφάνι Καβάλας. «Αν µπει µέσα στο αµπέλι ο περονόσπορος, έχασες το λεωφορείο και µετά τρέχεις από πίσω», είπε χαρακτηριστικά. Μεγάλο ζήτηµα κατά τον ίδιο, είναι αυτό του «πολέµου», όπως λέει, που έχει κηρυχθεί από την Ε.Ε. σε µια σειρά από χηµικές δραστικές. «∆εν έχουµε όπλα στα χέρια µας, αποσύρονται διαρκώς σκευάσµατα, ενώ την ίδια στιγµή η ευρωπαϊκή ήπειρος κατακλύζεται από προϊόντα τρίτων χωρών όπου δεν υπάρχει κανείς έλεγχος. Ιατρική χωρίς φάρµακα δεν γίνεται. ∆εν χρειάζεται να δαιµονοποιούµε τα πάντα στη φυτοπροστασία, διότι η κατάσταση γίνεται τραγική».
Συστάσεις σχετικά με τη άρδευση των καλλιεργειών σε συνθήκες καύσωνα
Οι παρατεταμένες πολύ υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν αρνητικά τις καλλιέργειες, γεγονός που σχετίζεται κυρίως με την αυξημένη απαίτηση σε νερό.
Η επιλογή των υπεραρδεύσεων από τους παραγωγούς δημιουργεί υπερκατανάλωση αρδευτικού νερού χωρίς να προσφέρει τα αναμενόμενα οφέλη.
Η αυξημένη κατανάλωση οδηγεί, σε όξυνση του φαινομένου της υφαλμύρωσης. Η βασική σύσταση είναι η άρδευση μόνο σε πολύ πρωινές, απογευματινές και βραδινές ώρες και η αποφυγή της κατά τις μεσημβρινές ώρες, ήτοι από 05:00 πμ μέχρι τις 10:00 πμ και από τις 18:00 μμ μέχρι τις 02:00 πμ εφ’ όσον είναι εφικτό.
Δεν συστήνεται η λύση της εφαρμογής υπερβολικά αυξημένων ποσοτήτων νερού, γιατί είναι βέβαιο ότι οδηγεί σε ασυνέχεια στην διανομή νερού και σημαντικά προβλήματα στο υφιστάμενο μοντέλο διαχείρισης και οργάνωσης της άρδευσης.
Συστήνεται η κατά το δυνατό αποφυγή έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες και η αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας κατά τις ώρες αυτές.
Επιπλέον ενισχυτικό ρόλο στην προσπάθεια για την προστασία φυτών και καλλιεργειών κατά την διάρκεια του καύσωνα έχουν ενέργειες όπως :
- η αποφυγή λιπάνσεων (ιδιαίτερα με αμμωνιακά λιπάσματα ή κοπριά που επιφέρουν σημαντικό στρες στα φυτά),
- η σκίαση των φυτών,
- το σωστό κλάδεμα και φροντίδα τους (για βελτίωση του αερισμού),
- ο ψεκασμός του φυλλώματος με χρήση οικολογικών σκευασμάτων(όπως καολίνη ή ζεόλιθου),
- η εδαφοκάλυψη (με υλικά όπως βότσαλα, φλοιό πεύκου κ.α),
- η διαβροχή των φύλλων (για φυτά εσωτερικού χώρου),
- η χρήση ανθοκομικού περλίτη κ.α.
Όσον αφορά στην παραγωγή ή στην λειτουργία των δημοσίων έργων αρμοδιότητας ΥΠΑΑΤ προτεραιότητα πρέπει να δίνεται στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων.
Ιδιαίτερα σε αρδευτικά δίκτυα, φράγματα και άλλα τεχνικά έργα και στις εργασίες σε μη στεγασμένους χώρους όπου λόγω της φύσης των παραγωγικών διαδικασιών μπορεί να υπάρχει επί πλέον θερμική επιβάρυνση από υψηλές τιμές θερμοκρασίας-υγρασίας και ακτινοβολούμενη θερμότητα (π.χ. σε κατασκευή ξυλοτύπων, σκυροδετήσεις, τοποθέτηση σωλήνων κ.α.) ή σε κλειστούς χώρους χωρίς κλιματισμό όπως αντλιοστάσια και ιδίως στις χειρωνακτικές εργασίες (π.χ. μεταφορά βαρέων αντικειμένων, οικοδομικών υλικών), επιβάλλεται η αυστηρή τήρηση της προβλεπόμενης νομοθεσίας .
