της Ελένης Δούσκα
Επειδή οι ανάγκες των φυτών σε θρεπτικά συστατικά είναι περιορισµένες την περίοδο αυτή, η λίπανση δεν αποτελεί κύρια προτεραιότητα των παραγωγών. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση και ανάλογα µε το αν η καλλιέργεια βρίσκεται στην ύπαιθρο ή στο θερµοκήπιο, πρέπει να πραγµατοποιείται τακτική παρακολούθηση για εµφάνιση και εξέλιξη συµπτωµάτων, ως αποτέλεσµα της προσβολής από βακτήριο ή/και περονόσπορο, παθογόνα που προσβάλλουν µεταξύ άλλων καλλιεργειών και το µαρούλι.
Ο περονόσπορος (Bremia lactucae) είναι ίσως η σοβαρότερη ασθένεια του µαρουλιού και η εµφάνισή του είναι πιο πιθανή σε περιοχές και εποχές όπου επικρατούν χαµηλές θερµοκρασίες και υψηλά επίπεδα υγρασίας. Χαρακτηριστικά συµπτώµατα είναι οι κηλίδες λευκο-κίτρινου χρώµατος, στην κάτω επιφάνεια των φύλλων που στη συνέχεια αποκτούν έντονο κίτρινο χρώµα και καταλήγουν σε καφέτιασµα και µάρανση του φυλλώµατος. Η µετάδοση του µύκητα γίνεται µε τα ωοσπόρια και κυρίως µέσω του αέρα.
Επιπλέον, βακτήρια όπως τα Pseudomonas cichorii, Erwinia carotovora, Sphingomonas suberifaciens και Xanthomonas campestris επηρεάζουν την ποιότητα και την ποσότητα του τελικού προϊόντος και τελικά τα έσδοα του παραγωγού. Σηµειωτέον, όλα τα παραπάνω βακτήρια έχουν την ικανότητα να αναπτυχθούν σε µεγάλο εύρος θερµοκρασιών, αλλά ευνοούνται ιδιαίτερα από τον κρύο και βροχερό καιρό. όπς αναφέρουν οι γεωπόνοι, η συµπτωµατολογία διαφέρει ανά είδος βακτηρίου, αλλά σε όλα περιλαµβάνεται η εµφάνιση ξηρών σκούρων καφετί κηλίδων στα φύλλα.
Σε όλες τις περιπτώσεις τα εν λόγω βακτήρια επιβιώνουν στο έδαφος και σε φυτικά υπολείµµατα, ενώ ευνοούνται από την υψηλή υγρασία και τη βροχή. Η µετάδοση µεταξύ των φυτών γίνεται κατά κύριο λόγο, µε το νερό (βροχή και άρδευση).
Για την πρόληψη και την αντιµετώπιση των παραπάνω παθογόνων, οι γεωπόνοι προτείνουν:
- αποφυγή καλλιέργειας µαρουλιού στο ίδιο χωράφι για συνεχόµενα χρόνια,
- αποµάκρυνση και καταστροφή των φυτικών υπολειµµάτων της προηγούµενης καλλιέργειας, ιδιαίτερα αν είναι και εκείνη ξενιστής του παθογόνου,
- χρήση στάγδην άρδευσης και η αποφυγή υγρών περιοχών στον αγρό,
- χρήση ανθεκτικών ποικιλιών,
- κατάλληλη λίπανση και
- ψεκασµοί µε εγκεκριµένα για την καλλιέργεια φυτοπροστατευτικά σκευάσµατα.
