του Γιάννη Ρούπα
Υπό αυτές τις συνθήκες ασφυξίας µε το εργατικό και µε δεδοµένο το ποσοτικό έλλειµµα και σε άλλες κοντινές χώρες, ήταν αποκλειστικά θέµα χρόνου η εγχώρια ντοµάτα να φτάσει να πουλιέται στα 2,50 ευρώ με ανοδικές τάσεις τις τελευταίες µέρες από µεµονωµένους παραγωγούς και στα 1,90 µε 2,10 ευρώ για όσους έχουν τονάζ και προµηθεύουν ποσότητες σε σούπερ µάρκετ. Αυτές τις µέρες δηλαδή, ο καταναλωτής βρίσκει ντοµάτα από 2,40 ευρώ στην οργανωµένη λιανική ως και 4,00 ευρώ στα µανάβικα και µάλλον θα συνεχίσει να αγοράζει σε αυτές τις τιµές µέχρι και την τελευταία βδοµάδα του Νοεµβρίου.
Πάνω-κάτω, τότε θα αρχίσουν οι κοπές στη νότια ζώνη της Κρήτης, προς συµπλήρωση του ελλείµµατος και ενόψει της ενισχυµένης αγοράς των Χριστουγέννων. Όπως και να ’χει, οι τιµές θα παραµείνουν σε υψηλότερα από το σύνηθες επίπεδα και το ∆εκέµβριο, σίγουρα όχι όµως στα τρέχοντα υψηλά. Πέραν της ντοµάτας, σε ανοδικό κανάλι βρίσκονται οι τιµές και σε άλλα κηπευτικά, όπως το ζευγάρι αγγούρια και το τοµατάκι βελανίδι. Συγκεκριµένα, το βελανίδι φεύγει σήµερα από τις επιχειρήσεις σε καθαρές τιµές από 4 έως και 5 ευρώ το κιλό, αναλόγως ποιότητας, περιοχής και αγοράς που θα προωθηθούν.
Ξεφυλλίστε και κατεβάστε σε υψηλή ανάλυση το φύλλο 991 της Agrenda
Στην Κρήτη βέβαια, ο κόσµος βλέπει τις τιµές αυτές και το µόνο που σκέφτεται είναι πότε θα κόψει ντοµάτα, ωστόσο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του προϊόντος είναι συγκεκριµένα για να γίνει συλλογή. Πολύς κόσµος είναι προβληµατισµένος από την µικρή αρδευτική ικανότητα, καθώς πολλές γεωτρήσεις έχουν βγει εκτός λόγω ξηρασίας. Πανταχού παρόν (ειδικά στην Ιεράπετρα) και ο φόβος της καστανής ρυτίδωσης.
Να σηµειωθεί εδώ πως όσο επιµένει η κλιµατική κρίση, οι συνθήκες λίβα τα καλοκαίρια πληθαίνουν και τα φθινόπωρα θυµίζουν Ιούνιο, τόσο λιγότεροι θα αφιερώνουν στρέµµατα στην υπαίθρια ντοµάτα, η οποία αξιοποιείται ως «σύνδεσµος» µεταξύ της θερµοκηπιακής παραγωγής του Ιουνίου και της πρώτης παραγωγής από την Πελοπόννησο µέσα Οκτωβρίου. Φέτος και πέρυσι, υπήρξε µεγάλο κενό εµπορίας, το οποίο διαρκεί από µερικές µέρες έως και 1 µήνα, το οποίο µπορούν να εκµεταλευτούν τα δίκτυα εµπορίας ώστε να στοκάρουν φθηνή εισαγόµενη.
Λείπει ένας εργάτης ανά εκµετάλλευση
Να σηµειωθεί εδώ πως χρόνο µε τον χρόνο η ικανότητα της αγοράς να αυτορυθµίζεται στο κοµµάτι των εργατών γης µειώνεται, καθώς πλέον δεν υπάρχουν τα χέρια για να γίνουν όλες οι καλλιεργητικές εργασίες σωστά όπως πρέπει στα θερµοκήπια, ακόµη και αν πληρώσει ο παραγωγός τα πολύ υψηλά ποσά (50-80 ευρώ τη µέρα) που απαιτούν τα οργανωµένα συνεργεία. Για την ακρίβεια, πλέον οι εργάτες έχουν πλήρη επίγνωση της διαπραγµατευτικής τους ισχύς, η οποία για να ρυθµιστεί σε επίπεδα που ικανοποιούν τους πάντες, θα πρέπει να έρθουν περισσότεροι εργάτες. Πολλές ∆ΑΟΚ, συµπεριλαµβανοµένης της Τριφυλίας, έχουν υπολογίσει εδώ και µήνες το έλλειµµα σε χέρια αναλογικά µε τις ΜΑΑΕ, το οποίο χονδρικά βγαίνει στο 30-50%. Με λίγα λόγια, χρειάζονται 1 έως 2 σταθεροί εργάτες ακόµα ανά εκµετάλλευση για να βγει η δουλειά στα θερµοκήπια µε τρόπο που να εγγυάται εύλογη αποτελεσµατικότητα.
Θεαµατική άνοδος στις εισαγωγές από Τουρκία
Οι εξαγωγές ντοµάτας (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Incofruit) από 1η Ιανουαρίου έως 1η Νοεµβρίου εκτιµώνται σε 31.000 τόνους έναντι 32.000 τόνων (-2% το 2023). Από την αρχή του χρόνου οι εισαγωγές ντοµάτας στην Ελλάδα ανήλθαν σε 27.500 τόνους, αυξηµένες κατά 17% από πέρυσι, εκ των οποίων οι 17.000 τόνοι είναι από Τουρκία. Να σηµειωθεί εδώ πως η εισαγωγή από Τουρκία αυξήθηκε αλµατωδώς από 1η Σεπτεµβρίου έως 31 Οκτωβρίου και ξεπέρασε τους 12.000 τόνους στο δίµηνο.
