Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Incofruit η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών νωπών φρούτων και λαχανικών στο πρώτο επτάμηνο του έτους ανήλθε σε περίπου 1,33 δισ. ευρώ και ο αντίστοιχος όγκος τους σε 1,189 εκατ. τόνους.
Ωστόσο, αρνητική εξέλιξη παρουσιάζει το γεγονός ότι το ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων για τους πρώτους επτά μήνες του 2025 παρουσιάζεται κατά τον Incofruit αρνητικό (-66,148 εκατ. ευρώ), έναντι του θετικού πρόσημου +177,202 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Για τους εναπομείναντες μήνες του 2025, παρά την παρατηρούμενη αύξηση εισαγωγής φρούτων και λαχανικών στη χώρα μας, ελέω και του τουρισμού, εκτιμάται ότι η χρονιά θα κλείσει με μικρό πλεόνασμα.
Σημαντικότερος προορισμός η Ευρώπη
Οι ελληνικές εξαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση ανήλθαν σε αξία στα 1,05 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 79% του συνόλου. Από άποψη όγκου οι αποστολές στην αγορά της Γηραιάς Ηπείρου ανήλθαν σε 973.193 τόνους, ενώ προς τρίτες χώρες ο αντίστοιχος όγκος είναι στους 252.045 τόνους.
Κατά τον Incofruit η μεγάλη αύξηση που παρουσίασαν οι ελληνικές πωλήσεις φρούτων και λαχανικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση από πλευράς αξίας οφείλεται στη μεσοσταθμική τιμή πώλησης ανά μονάδα βάρους που είναι αυξημένη κατά 14,7% καταγράφοντας ρεκόρ για την εμπορική περίοδο 2024. Εκτός Ευρώπης, η αντίστοιχη αξία των εξαγωγών ανήλθε στα 281,542 εκατ. ευρώ (21% του συνόλου).
Οι εξαγωγές λαχανικών στο επτάμηνο αυξήθηκαν κατά 1,4% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, και ανέρχονται σε 255.084 τόνους, ενώ ανοδικά κινήθηκε και η αξία τους (+10%) που έφτασε στα 238,797 εκατ. ευρώ. Από την άλλη οι εξαγωγές φρούτων αυξήθηκαν κατά 2,9% σε όγκο σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2024, φτάνοντας στους 934.154 τόνους, με την αντίστοιχη αξία τους να αυξάνεται κατά 17,2% και να φτάνει στα 1,094 δισ. ευρώ.
Όπως επισημαίνει ο ειδικός σύμβουλος, Γιώργος Πολυχρονάκης, οι εξαγωγές εκτός Ευρώπης βελτίωσαν ελαφρώς τα ποσοστά τους, παρά τις καλές επιδόσεις που παρατηρούνται στα ακτινίδια. Οι εξαγωγές σε άλλες μεγάλες αγορές, , παραμένουν στα ελάχιστα επίπεδα, γεγονός που αντανακλά για μας την ασύμμετρη ελευθερία εμπορίου του τομέα της παγκόσμιας αγοράς φρούτων και λαχανικών, με μια αγορά της ΕΕ χωρίς εμπόδια στις εισαγωγές, ενώ ορισμένες τρίτες χώρες εφαρμόζουν άκρως προστατευτικές πολιτικές.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιδεινώσει τις αυξήσεις του κόστους και έχει ήδη δημιουργήσει μια κατάσταση υπερπροσφοράς με πτώση των τιμών στην κατανάλωση και με επιβάρυνση του κόστους παραγωγής & μεταφοράς με την κατάργηση της ενίσχυσης στο πετρέλαιο κίνησης. Επιπλέον, η επιβολή δασμών στα Ευρωπαϊκά προϊόντα ύψους 15% για τις εισαγωγές τους στις ΗΠΑ αναμένεται να έχει κυρίως έμμεσες επιπτώσεις στην πορεία των φρούτων και λαχανικών μας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εξαγωγή ατυποποίητων προϊόντων
Όπως επισημαίνει ο Incofruit, εξακολουθούν να διακινούνται από «Έλληνες και Βαλκάνιους εμπόρους» ατυποποίητα φρούτα και λαχανικά (κατευθείαν από τον αγρό) κυρίως προς τις γειτονικές αγορές και για ορισμένα προϊόντα σε μεγάλα ποσοστά που δεν καταγράφονται στα προσωρινά στοιχεία (χωρίς αναγγελία), ενώ σημειώνονται κρούσματα δυσφήμισης των ελληνικών φρούτων και λαχανικών.
Απαραίτητη προϋπόθεση, κατά τον σύνδεσμο, για την διατήρηση της φήμης των προϊόντων μας στις καταναλωτικές αγορές είναι η αυστηρή εφαρμογή των εθνικών και ενωσιακών κανόνων για προδιαγραφές εμπορίας – ποιότητος με πλήρη ιχνηλασιμότητα που παρέχει την ασφάλεια στον καταναλωτή για την ποιότητα τους και με τήρηση των κανόνων υγιεινής σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα των προϊόντων μας.
Μέτρα αντιμετώπισης διαταραχών
Τέλος, με βάση τα παραπάνω δεδομένα και τις προοπτικές τα μέτρα που προτείνει ο Incofruit για αντιμετώπιση διαταραχών στις αγορές που έχει προκαλέσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι τα εξής:
- Δημιουργία ενιαίου Ταμείου (κατά το πρότυπο του ενιαίου ταμείου ενέργειας) που θα παρέχει στήριξη στους ευρωπαίους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων και τις επιχειρήσεις απέναντι στις αυξήσεις κόστους (εισροών) λόγω του κόστους των λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και ζωοτροφών, αλλά και τυποποίησης-συσκευασίας, υλικών συσκευασίας, μεταποίησης και μεταφορικών. Το κόστος θα είναι μικρότερο των τιμών πώλησης που θα διαμορφωθούν από την υπερπροσφορά και την υποκατανάλωση και χρειάζεται ελάφρυνση του για να μπορεί να προσαρμοσθεί στις διαμορφωμένες τιμές λιανικής πώλησης.
- Επανεξέταση του καθεστώτος εισαγωγών με εντατικοποίηση των ελέγχων από τρίτες χώρες στην ΕΕ (προς αποφυγή ελληνοποιήσεων).
- Η Ελληνική Πολιτεία να λύσει άμεσα το πρόβλημα με τους αλλοδαπούς εργάτες γης καθότι η νομοθετική ρύθμιση του Μαρτίου είναι αναποτελεσματική (δεν εισακούσθηκαν σχετικές προτάσεις μας) και ο κίνδυνος μη καλλιέργειας μεγάλων εκτάσεων γης σε όλη την χώρα είναι υπαρκτός, η δε ισχύουσα ρύθμιση για τους υφιστάμενους στην χώρα χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα μετανάστες-πρόσφυγες δεν τους δίδει την βεβαιότητα για παραμονή τους στην Χώρα με συνέπεια την φυγή τους προς άλλες χώρες της Ε.Ε. με ελαστικότερους όρους χορήγησης κάρτας εργασίας και παραμονής ως η Ιταλία.
- Πρόβλεψη και χάραξη στρατηγικής για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής της έλλειψης επαρκών υδάτινων πόρων για να αποφευχθεί η εγκατάλειψη καλλιεργειών.
