Η έκθεση παρέχει σύγκριση των τάσεων κατανάλωσης στην ΕΕ-27 συνολικά και σε κάθε κράτος μέλος, βασιζόμενη σε επίσημα στατιστικά στοιχεία από τη Eurostat και τη FAOstat. Η φετινή έκδοση έδειξε ότι η μέση κατανάλωση φρούτων και λαχανικών στην ΕΕ μειώθηκε στα 350 γραμμάρια ανά ημέρα/κάτοικο το 2022, μείωση 5% από το 2021 και σχεδόν 3% κάτω από τον μέσο όρο των προηγούμενων πέντε ετών.
Η συρρίκνωση της αγοράς
Η παρακολούθηση της κατανάλωσης έδειξε ότι μόνο έξι χώρες στην ΕΕ κατάφεραν να φτάσουν τον προτεινόμενο στόχο των τουλάχιστον 400 γραμμαρίων φρέσκων φρούτων και λαχανικών την ημέρα/κάτοικο, όπως συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Το 2022, ο όγκος της αγοράς νωπών προϊόντων της ΕΕ-27 μειώθηκε σημαντικά, φθάνοντας τα 71,35 εκατομμύρια τόνους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Freshfel. Η πτώση αυτή σηματοδότησε το τέλος της θετικής τάσης που είχε επικρατήσει το 2020 με την πανδημία Covid-19, η οποία είχε αλλάξει τον τρόπο ζωής των Ευρωπαίων προς μια πιο υγιεινή κατεύθυνση, παράλληλα με την ευαισθητοποίησή τους σε θέματα περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής.
Ωστόσο, από το 2022, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών βρέθηκε ξανά υπό πίεση σε ολόκληρη την ΕΕ λόγω της οικονομικής κρίσης, της αύξησης των τιμών και του γενικευμένου πληθωρισμού που επηρεάζει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Αυτό οδήγησε σε μείωση του όγκου κατανάλωσης, με πολλούς να αναζητούν τώρα τις πιο οικονομικές επιλογές τροφίμων. «Σε περιόδους οικονομικής αβεβαιότητας, οι καταναλωτές τείνουν να κινούνται προς μια λιγότερο υγιεινή διατροφή, η οποία θεωρείται ότι είναι πιο ενεργειακά ικανοποιητική και φθηνότερη επιλογή τροφίμων από ότι τα φρούτα και τα λαχανικά», δήλωσε ο Philippe Binard, γενικός εκπρόσωπος της Freshfel Europe. «Πέρα από τα ευρήματα του 2022, τα προκαταρκτικά στοιχεία για το 2023/24 επιβεβαιώνουν τις συνεχιζόμενες πτωτικές τάσεις που έφτασαν σε πολλές περιπτώσεις περισσότερο από το 10%, πράγμα που σημαίνει ότι η αύξηση της κατανάλωσης μετά την πανδημία έχει πλέον χαθεί εντελώς».
Ευκαιρία που χάθηκε από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής
Καθώς η τρέχουσα νομοθετική περίοδος της ΕΕ φτάνει προς το τέλος της, η επιτυχία μιας προτεινόμενης μετάβασης προς μια διατροφή πλούσια σε φυτικά προϊόντα φαίνεται να είναι αμφισβητήσιμη. Οι αντιφάσεις των πολιτικών και η έλλειψη συνεπών μέτρων που προκύπτουν από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η Στρατηγική Farm to Fork, το Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, καθώς και το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου είχαν ως αποτέλεσμα την αποτυχία στροφής σε μια πιο υγιεινή και φιλική προς το περιβάλλον διατροφή.
Σύμφωνα με το Freshfel, η ευκαιρία να δοθεί μια θετική έμφαση στα φρέσκα προϊόντα απέτυχε, ενώ η θέση των φρούτων και των λαχανικών στην διατροφική ποικιλία φαίνεται να χάθηκε ευρέως από τους υπεύθυνους πολιτικής. «Οι εθνικές διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές, οι συστάσεις του Σκανδιναβικού Συμβουλίου και οι επιστήμονες της EGEA συμφωνούν ότι η φιλοδοξία και ο στόχος κατανάλωσης πρέπει να αυξηθούν στα 800 γραμμάρια ανά κάτοικο/ημέρα», εξήγησε ο Binard.
Παρά την ύπαρξη ευαισθητοποίησης, υπάρχουν πολλά εμπόδια που εμποδίζουν την πρόοδο. Τα οφέλη των φρούτων και των λαχανικών θα πρέπει να αναγνωριστούν καλύτερα στην πολιτική προώθησης και στις επερχόμενες συζητήσεις. Επιπλέον, πρέπει να αντιμετωπιστούν οι εσφαλμένες αντιλήψεις σχετικά με τις τιμές ή την ασφάλεια, ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να κάνουν ενημερωμένες επιλογές.
Οι προσπάθειες του κλάδου πρέπει να συνεχιστούν
Είναι σημαντικό ο κλάδος να συνεχίσει τις προσπάθειες και την καινοτομία του προς την κατεύθυνση της προσφοράς πιο εύκολων στη χρήση, με καλύτερη γεύση και υφή προϊόντων. Επίσης, πρέπει να επικεντρωθεί σε προωθητικές ενέργειες που απευθύνονται στους νεότερους και να αναζητήσει υποστήριξη ώστε τα φρέσκα προϊόντα να είναι οικονομικά προσιτά στα νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα, δήλωσε ο Binard.
Η Freshfel προέτρεψε επίσης τον κλάδο των φρούτων και λαχανικών, καθώς και τις δημόσιες αρχές, να ενώσουν τις δυνάμεις τους προς τη δημιουργία μιας βιώσιμης καταναλωτικής συμπεριφοράς που βασίζεται στα οφέλη των φρέσκων φρούτων και λαχανικών για τον πλανήτη, το κλίμα και την υγεία των ίδιων των καταναλωτών.
Με πληροφορίες από Eurofruit
