Σε αυτή την κρίσιµη καµπή για τους Έλληνες αγρότες, όπως αναφέρει σε συνέντευξή του στο «Fresher», προσπαθεί να διαφοροποιηθεί από το σύνολο και να κοιτάξει τα πράγµατα έξω από το… κουτί. Στο πλαίσιο αυτό έχει θέσει, ήδη, σε εφαρµογή ένα πλάνο σταδιακής «στροφής» της εκµετάλλευσης των περίπου 600 στρεµµάτων προς την ενασχόληση µε το βιοµηχανικό κεράσι, ώστε να ανταποκριθεί αφενός στα θέλω της µεταποιητικής βιοµηχανίας και αφετέρου να επιλύσει το µεγαλύτερο ίσως πρόβληµα που αντιµετωπίζει σήµερα ο πρωτογενής τοµέας, µε την έλλειψη εργατικών χεριών. Ταυτόχρονα, έχει ξεκινήσει και την αναδιάρθρωση παλαιών ποικιλιών στο µήλο, προκειµένου να προσαρµοστεί έγκαιρα στις νέες καταναλωτικές τάσεις.
Πώς διαρθρώνεται καλλιεργητικά η οικογενειακή σας εκµετάλλευση;
Οι βασικές καλλιέργειες είναι τα κεράσια και τα µήλα, καθώς τις ευνοεί το υψόµετρο του χωριού µας, το οποίο είναι χτισµένο στα περίπου 700-800 µέτρα από τη θάλασσα. Τα κεράσια καλλιεργούνται σε σχεδόν 300 στρέµµατα, άλλα 200 στρέµµατα είναι οι µηλιές, έχουµε επίσης και λίγα στάρια και κριθάρια, καθώς και ένα µικρό, σε σχέση µε το παρελθόν, φυτώριο, µε το οποίο καλύπτουµε τις ανάγκες µας και ορισµένων 4-5 στενών φίλων, για την ανάπτυξη καινούργιων ποικιλιών που βγαίνουν τώρα στην αγορά.
Υπήρχε παράδοση στην οικογένεια, ως προς την ενασχόληση µε τις δενδρώδεις καλλιέργειες;
Τα θεµέλια για τη δηµιουργία της εκµετάλλευσης τα έβαλε ο παππούς. Αρχικά µε κάτι λίγα στρέµµατα, κάτι κλήρους που είχαν δώσει µε τους αναδασµούς. Όσο προχωρούσαν τα χρόνια αγόραζε κτήµατα και τα φύτευε µε µήλα, καλλιεργούσε επίσης καπνά και είχε και κάποια ζώα. Τα καπνά σιγά – σιγά τα εγκατέλειψε, ενώ όταν ανέλαβε ο πατέρας µου, µεγάλωσε και εκσυγχρόνισε την εκµετάλλευση. Ήταν από τους πρώτους που είχε υλοποιήσει Σχέδια Βελτίωσης.
Εσείς πότε µπαίνετε στο κάδρο, ως βασικός διαχειριστής των κτηµάτων της οικογένειας;
Στα χωράφια ήµουν από µικρό παιδί, ωστόσο από το 1996-97 και µετά άρχισα να δραστηριοποιούµε δυναµικά και ακολουθώντας τα βήµατα του πατέρα µου, αγόρασα και εγώ καινούργια χωράφια και από τα 200 – 250 στρέµµατα που ήταν η εκµετάλλευση όταν την παρέλαβα, την έχω φτάσει στα περίπου 600 στρέµµατα τώρα. Μαζί µου ασχολείται και η αδελφή µου η Σοφία, όπως και η µητέρα µου η Μαρία, όσο µπορεί και αυτή. Πολεµάµε µόνοι µας, διότι τον πατέρα µου έχουµε µια δεκαετία που τον χάσαµε.
Πώς τα φέρνετε βόλτα όσον αφορά στη φροντίδα των κτηµάτων, καθώς τα 600 στρέµµατα σε δενδρώδη είναι µεγάλη εκµετάλλευση…
Όσο µεγαλώνει η καλλιεργήσιµη έκταση, µεγαλώνει και ο στόλος των µηχανηµάτων και του εξοπλισµού που απαιτείται. Κάθε περίπου 100 στρέµµατα δενδρώδους καλλιέργειας, προϋποθέτει και ένα ξεχωριστό τρακτέρ και τα ανάλογα µηχανήµατα. Τώρα έχουµε 8 τρακτέρ, ειδικά για τα δένδρα µε τα αντίστοιχα παρελκόµενα. Γενικώς επενδύουµε σε µηχανολογικό εξοπλισµό. Αρκετές επενδύσεις έχουν γίνει µέσα από τα Σχέδια Βελτίωσης, αλλά αρκετές υλοποιήθηκαν και µε ίδια κεφάλαια. Επίσης, όλα τα κτήµατα είναι φυτεµένα σε σύστηµα παλµέτα και τα πιο πολλά είναι σκεπασµένα για προστασία από το χαλάζι, άλλα είναι µε αντιπαγετικά, ανάλογα µε την τοποθεσία και τη µορφολογία του εδάφους και ορισµένα µε ανεµοµείκτη. Έχουµε επενδύσει αρκετά σε συστήµατα προστασίας των κτηµάτων, η οποία βοηθά σε ένα ποσοστό.
Παρόλα αυτά υποθέτω πως χρειάζονται και πολλά εργατικά χέρια, τα οποία όλο και περισσότερο γίνονται δυσεύρετα.
Απασχολούµε 6-7 άτοµα σε µόνιµη βάση και όταν οι εργασίες αυξάνουν στα κτήµατα, αυξάνει και ο αριθµός τους, φτάνοντας στα 30-40 άτοµα στο αραίωµα των µήλων, ενώ το αποκορύφωµα είναι στη συγκοµιδή των κερασιών, όταν ξεπερνούν τα 100 άτοµα. Τα εργατικά χέρια, όµως, είναι πράγµατι µεγάλο πρόβληµα και γι’ αυτό έχουµε αποφασίσει να διαφοροποιηθούµε ως προς τη βασική µας δραστηριότητα και έχουµε σε εξέλιξη µια πιλοτική προσπάθεια στο βιοµηχανικό κεράσι. Σκοπός µας είναι να πάµε σε εκµηχάνιση της καλλιέργειας.
Όταν λέτε πιλοτικό, για τι έκταση µιλάµε;
Έχουµε φυτέψει εδώ και δύο χρόνια 70 στρέµµατα. Φέτος θα έχουµε µια µικρή πρώτη παραγωγή και από το 2024 θα ξέρουµε τι θα γίνει. Αν όλα πάνε καλά, µπορεί το βιοµηχανικό να πάει σε 200-300 στρέµµατα, και αναλόγως θα µειωθούν οι εκτάσεις στα επιτραπέζια που έχουµε, διότι όπως σας είπα είναι µεγάλο το πρόβληµα µε τα εργατικά χέρια, µε τις τιµές, τα έξοδα, τις εταιρείες εισροών, τις βιοµηχανίες, τις εταιρείες εµπορίας µηχανηµάτων και ελκυστήρων, για τα οποία οι τιµές έχουν αυξηθεί πάρα πολύ.
Η καλλιέργεια θα γίνει µε βάση το µοντέλο της συµβολαιακής;
Ναι αυτή είναι η λογική. Ήδη, µάλιστα, έχουµε υπογράψει συµβόλαιο συνεργασίας µε την εταιρεία «Πρωτοφανούσης», που προβλέπει συγκεκριµένους όρους. Για να σας δώσω να καταλάβετε, σήµερα το βιοµηχανικό κεράσι µαζεύεται µε τα χέρια, οι ποικιλίες είναι οι παλιές που υπήρχαν και στην ουσία η βιοµηχανία παίρνει ό,τι δεν µπορεί να συγκοµιστεί, ό,τι είναι ψιλό σε µέγεθος και ό,τι δεν είναι καλό για να πάει στην αγορά. Τώρα πάµε να κάνουµε κάτι ειδικά για τη βιοµηχανία, µε τις απαιτήσεις που έχει η µεταποίηση, µε υψηλή ποιότητα, µε τα κατάλληλα σάκχαρα, την ποικιλία και τα µεγέθη που ζητά, απόλυτα στοχευµένα. Όσο το δυνατό καλύτερο προϊόν δηλαδή.
Θα χρειαστεί να γίνουν νέες επενδύσεις σε εξοπλισµό για το εγχείρηµα;
Αυτό είναι σίγουρο. Το βασικότερο είναι ένα νέο µηχάνηµα συγκοµιδής. Έχω βρει ένα στην Ολλανδία το οποίο στοιχίζει γύρω στα 160 – 200 χιλ. ευρώ. Είναι αυτόµατο, µε οµπρέλες και µε ταινίες, για τη συλλογή του κερασιού. Ετοιµάζω ένα Σχέδιο Βελτίωσης, αν µπορέσω να το εντάξω σε χρηµατοδότηση, προκειµένου να το αγοράσω έτσι. Αν όχι θα το πάρω µε ίδιους πόρους, όπως έχει γίνει και το πειραµατικό στο βιοµηχανικό κεράσι µε τα 70 στρέµµατα. Σχεδιάζω επίσης να φυτέψω και κάποιες καινούργιες ποικιλίες στα επιτραπέζια, αλλά αυτός είναι ένας στόχος κάθε χρονιάς στα κεράσια, που υλοποιείται µέσα από το ιδιόκτητο φυτώριό µας, το οποίο πλέον κρατάµε, όπως σας είπα, για τις ανάγκες µας και τις ανάγκες σε πολλαπλασιαστικό υλικό ορισµένων φίλων.
Ένα µεγάλο κοµµάτι της εκµετάλλευσης είπατε πως αφορά στα µήλα. Με αυτά τι γίνεται;
Και στην καλλιέργεια του µήλου επίσης κάνουµε µια στροφή. Ήδη τα πιο πολλά µήλα που έχουµε είναι της ποικιλίας Fuji, ενώ στα κόκκινα ο στόχος µου είναι σταδιακά να τα βγάλω σχεδόν όλα. Θα κάνω µια αναδιάρθρωση γιατί πια το κόκκινο µήλο είναι ασύµφορο, δεν έχει τιµή. Η εξαγωγή την περσινή χρονιά κλονίστηκε µε όσα έγιναν στην Αίγυπτο και δυστυχώς η ελληνική αγορά δεν µπορεί να τα απορροφήσει. ∆εν είναι τυχαίο πως όσοι έµποροι είναι προκοµένοι είναι γιατί δουλεύουν µε προϊόντα που είναι για εξαγωγή, ούτε και το ό,τι οι λίγοι αγρότες που έχουν στον ήλιο µοίρα είναι επίσης όσοι καλλιεργούν προϊόντα τα οποία φεύγουν στο εξωτερικό.
Σήµερα τα κόκκινα µήλα τι µέρος της εκµετάλλευσης αντιπροσωπεύουν;
Είναι κάτι λιγότερο από το 50% των εκτάσεων που καλλιεργώ µε µήλα και το πλάνο µου είναι να κατεβάσω το ποσοστό τους στο 10%, για τις ανάγκες µόνο της γονιµοποίησης.
Σε τι βάθος χρόνου θέλετε να το έχετε υλοποιήσει αυτό το πλάνο;
Το πρόγραµµα αναδιάρθρωσης στα µήλα είναι σε εξέλιξη. Έχω βγάλει ήδη 30 στρέµµατα, του χρόνου θα βγάλω άλλα 30-40 στρέµµατα και σε µια 4ετία – 5ετία ευελπιστώ πως θα το έχω ολοκληρώσει. Στη θέση των κόκκινων ποικιλιών θα βάλω άλλες που ζητούνται περισσότερο από την αγορά. Επενδύω πλέον σε ποικιλίες όπως είναι οι Fuji και Golden, είναι µήλα τα οποία έχουν ευκολότερη εµπορική διάθεση και καλύτερη τιµή.
Η προοπτικής της περαιτέρω καθετοποίησης της εκµετάλλευσης, σας έχει απασχολήσει;
∆εν είναι κάτι που µε ενδιαφέρει. Αυτό που έχω µάθει από τον πατέρα µου, αλλά και από την προσωπική µου εµπειρία, µε την ενασχόληση τόσο χρόνια µε τον πρωτογενή τοµέα, είναι ότι ο παραγωγός είναι για να παράγει. ∆εν µπορεί να τα κάνει όλα. Το κοµµάτι της εµπορίας των προϊόντων νοµίζω είναι µια δραστηριότητα που ανήκει σε άλλον κρίκο της αλυσίδας, πέραν εκείνου του παραγωγού.
